Τήν 1η Ἰουλίου ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν μνήμη τῶν Ἁγίων καὶ θαυμα-τουργῶν Ἀναργύρων Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ, πού ἐμαρτύρησαν στὴν Ρώμη.
Ἐπειδή ἔχουμε τρία ζεύγη ἁγίων Ἀναργύρων μὲ τὸ ὄνομα Κοσμᾶς καὶ Δα-μιανός πρός ἀποφυγήν συγχύσεως, ὅταν ἀκοῦμε τὰ ὀνόματά τους, καλό εἶναι νὰ κάνουμε μὶα σύντομη διευκρίνηση. Μία συζυγία εἶναι, λοιπόν, οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός οἱ ἐκ τῆς Ἀσίας, πού ἑορτάζουν τὴν 1η Νοεμβρίου, ἄλλη συζυ-γία εἶναι οἱ ἅγιοι Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός οἱ ἐκ τῆς Ἀραβίας, πού ἐορτάζουν τὴν 17ην Ὀ-κτωβρίου καὶ ἡ τρίτη συζυγία εἶναι οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός οἱ ἐκ τῆς Ρώμης, οἱ ὁποίοι ἑορτάζουν τήν 1η Ἰουλίου, στοὺς ὁποῖους καὶ θὰ ἀναφερθοῦμε.
Οἱ ἅγιοι αὐτοί, ἤκμασαν ἐπί τῆς ἡγεμονίας τοῦ Βασιλέως Καρίνου κατὰ τὸ ἔτος 284 μ.Χ καὶ ἦταν ἀδελφοί κατὰ σάρκα. Σπούδασαν καὶ οἱ δύο τὴν ἰατρική ἐπιστή-μη, καθώς εἶχαν κοινές κλίσεις καὶ ἰκανό-τητες. Αὐτό τούς ἔκανε νὰ συσφίγξουν ἀ-κόμη περισσότερο τὴν μεταξύ τους ἀδελφι-κή ἀγάπη. Χαρακτηριστικό ἐπίσης εἶναι ὅ-τι, καθώς ἀναφέρεται, τὰ χρόνια τῶν σπουδῶν τούς, οἱ νεαροί Κοσμᾶς καὶ Δα-μιανός ἐγνώριζαν μόνο δύο δρόμους, ἕναν πού πήγαινε στὴν Ἐκκλησία καὶ ἕναν ποὺ ὁδηγοῦσε στὸ Πανεπιστήμιο, ὅπως ἀκρι-βῶς ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγό-ριος ὁ Θεολόγος. Ἀποτέλεσμα αὐτοῦ τοῦ τρόπου ζωῆς, ἦταν νὰ γίνουν καλοί ἐπι-στήμονες καὶ πρὸ παντός ἀληθινοί Χριστι-ανοί.
Μετὰ τὴν ἀποπεράτωση τῶν σπουδῶν τους ἐπεδόθησαν στὴν ἐξάσκηση τῆς ἐπιστήμης τούς, στὴν ὁποῖα ἀφιερώ-θηκαν. Μάλιστα τὴν ἐξάσκησαν ὄχι σὰν ἐ-πικερδές ἐπάγγελμα, ἀλλά σὰν φιλανθρω-πική διακονία. Χρήματα δὲν ἐδέχονταν οὔ-τε ἀπό τούς πτωχούς ἀλλά οὔτε καὶ ἀπὸ τοὺς πλουσίους.
Ἐφήρμοζαν τὴν ἐντολή τοῦ Κυρί-ου πρὸς τοὺς Ἀποστόλους καὶ δι΄ αὐτῶν πρὸς ὄλους τοὺς μαθητές Του «δωρεάν ἐ-λάβετε, δωρεάν δότε» (Ματθ. 10,9). Ἔτρε-χαν δὲ καὶ προσέφεραν τὶς ὑπηρεσίες τους ἀνιδιοτελῶς, περισσότερο πρὸς τοὺς πτω-χούς παρὰ πρὸς τοὺς πλουσίους, γιατί ὅ-πως ἔλεγαν «μιὰ καλύβη ἔχει μεγαλύτερη ἀνάγκη ἀπό ἕνα παλάτι». Ἀλλά καὶ ὅταν κάποιος πλούσιος ἀσθενής τούς ἐπίεζε νὰ δεχθούν ἀμοιβή, ἐκεῖνοι τοῦ ἔλεγαν «νά βοηθήσει κάποιον φτωχό ἀδελφό, πού εἶχε ἀνάγκη συνδρομῆς γιά νοσηλεία καὶ φα-γητό». Ἔτσι οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός, ἐθεράπευαν τοὺς ἀνθρώ-πους, μαζὶ δε μὲ τὴν σωματική θεραπεία, ἐθεράπευαν καὶ τὶς ψυχές τους, διδά-σκοντας σ΄ αὐτούς τὴν πίστη στὸν ἀληθινό Θεό, σύμφωνα πάντα καὶ μὲ τὴν ἐντολή ποὺ ἔδωσε ὁ Κύριος στοὺς μαθητάς Του «πορευόμενοι δε, κηρύσσετε λέγοντες ὅτι ἤγγικεν ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 10,7). Αὐτό λοιπόν ἔκαναν καὶ οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι ὡς πιστοί καὶ ἀφοσιωμένοι μα-θητές τοῦ Χριστοῦ. Δὲν περιορίζονταν μό-νο στὴν θεραπεία τοῦ σώματος, ἀλλά ἧταν πρώτιστα κήρυκες τῆς Βασιλείας τῶν οὐ-ρανῶν καὶ πρὸς αὐτήν κατηύθυναν τοὺς ἀνθρώπους, ἐπιθυμώντας νὰ τοὺς κάνουν πολίτες της.
Ἐθέρμαιναν μὲ τὴν ἀγάπη τούς ὅ-ποιον ἔβλεπαν δύσπιστο καὶ ἄναβαν στὴν ψυχή του, τὸ λυχνάρι τῆς πίστεως. Ἔδιναν θάρρος σ΄ ὅποιον καταλάβαιναν ἀπελπι-σμένο καὶ προσφέροντάς του ὑγεία καὶ ὑ-λική βοήθεια, τὸν ἔκαναν νὰ ἐλπίζει ἀπό-λυτα καὶ μὲ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ καὶ τὴν ἀγαθότητά Του. Ὅλη ἡ ζωή τῶν ἁγίων ὑ-πῆρξε γιὰ τοὺς ἀνθρώπους τούς πονεμέ-νους καὶ δυστυχισμένους, μὶα μεγάλη θεϊ-κή δωρεά καὶ ἀνεκτίμητη εὐεργεσία.
Ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος βραβεύει τὴν καλή διάθεση τῶν πιστῶν δούλων Του, εὐ-λόγησε τὴν ἰατρική ἐπιστήμη τῶν ἁγίων καὶ μὲ θαυματουργική δύναμη. Ἔτσι ὅπου ἡ ἐπιστήμη ὑποχωροῦσε καὶ ἔπαυε, ἐθερά-πευαν οἱ ἅγιοι τὶς ἀσθένειες τῶν ἀνθρώ-πων θαυματουργικῶς, ἀφοῦ ὁ Κύριος ἔδω-σε καὶ σὲ αὐτούς, ὅπως καὶ στοὺς μαθητάς Του «ἐξουσίαν κατὰ πνευμάτων ἀκαθάρ-των ὤστε ἐκβάλλειν αὐτά» (Ματθ. 10,1) καὶ τὴν δύναμη νὰ θεραπεύουν κὰθε σωμα-τική ἀδυναμία καὶ καχεξία. Αύτὸ ἔπραξαν οἱ ἅγιοι παρουσιαζόμενοι στὸν εἰδωλολά-τρη βασιλέα Καρῖνο, ἀπολογούμενοι κατὰ τῆς συκοφαντίας, ὅτι ἐθεράπευαν χρησιμο-ποιώντας μαγική τέχνη, ποὺ τοὺς ἀποδό-θηκε, τὸν ὁποῖο καὶ μετέστρεψαν στὴν ἀ-ληθινή πίστη τοῦ Χριστοῦ, θεραπεύοντάς τον θαυματουργι-κά.
Ἡ κατὰ Χριστόν ζωὴ καὶ τὰ ἔργα τῶν ἁγίων προκάλεσαν τὴν ὀργή τοῦ μισο-κάλου διαβόλου, πού ἐνέπλησε μὲ φθόνο τὶς ψυχές ἄλλων ἰατρῶν ἀλλά καὶ τοῦ δα-σκάλου τῶν ἁγίων στὴν ἰατρική ἐπιστήμη. Ἔτσι μὶα ἡμέρα, ὁ ταλαίπωρος δάσκαλός τους, μὲ τὴν πρόφαση τῆς συλλογῆς θερα-πευτικῶν βοτάνων, τοὺς ἀνέβασε σὲ ἕνα βουνό, ὄπου καὶ τοὺς ἐφόνευσε, χτυπώ-ντας τους με πέτρες. Μὲ τὸν τρόπο αὐτό φάνηκε ἡ καταστρεπτική ἰδιοτέλεια τῆς ἀ-μαρτίας, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν εἰλικρινή ἀγά-πη τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶχαν οἱ ἅγι-οι πρὸς κάθε ἄνθρωπο.
Ἀλλά καὶ μετὰ θάνατον, ὄταν οἱ ἄγιοι ἀνέβηκαν «εἰς τόπους φωταυγεῖς, εἰς σκηνώματα οὐράνια, εἰς δόξαν ἀμάρα-ντον» ἐξακολουθοῦν μὲ τὰ τίμια λείψανὰ τους νὰ θαυματουργούν καὶ νὰ θεραπεύ-ουν τὶς σωματικές καὶ ψυχικές ἀρρώστιες ἐκείνων, που μὲ πίστη καὶ πόθο προστρέ-χουν στὸ Ναὸ τους, ἀσπάζονται τὰ ἅγια λείψανα καὶ ἐπικαλοῦνται τὴν χάρη τους.
Ὁ ἱερός ὑμνογράφος γιὰ τὴν πλουσιοπάροχη αὐτή θαυματουργία τῶν ἁγίων μαρτύρων Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ γράφει: «Τὸ ἰατρεῖον ὑμῶν πηγή ὑπάρχει ἀνεξάντλητος ἀντλουμένη δὲ μάλλον ὑπε-ρεκβλύζει καὶ χεομένη περισσεύεται, καθ’ ἑκάστην κενουμένη καὶ πληθυνομένη. Καὶ οἱ ἀρυόμενοι κορέννυνται ἰάματα καὶ αὔτη διαμένει ἀδαπάνητος (Δοξαστικόν τῶν ἀ-ποστίχων τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς). Γι΄ αὐτό καὶ σπεύδει πλῆθος κόσμου στοὺς ἁ-γίους καὶ τώρα καὶ πάντοτε γιὰ νὰ ζητήσει τὴν χάρη τους καὶ νὰ τοὺς εὐχαριστήσει γιά ὅ,τι πολύτιμο ἔχει πάρει.
Ἀγαπητοί Χριστιανοί,
πόσο θὰ εἶχε λιγοστέψει ὁ πόνος τῶν ση-μερινῶν ἀνθρώπων, ἐάν οἱ ἰατροί μας ἐμι-μοῦντο τούς ἁγίους Ἀναργύρους καὶ ἔσκυ-βαν μὲ προθυμία καὶ πραγματικό ἐνδιαφέ-ρον πάνω στὸ κρεβάτι τοῦ ὁποιουδήποτε πονεμένου, πλουσίου ἥ πτωχοῦ, πράττο-ντας ὅ,τι ἐξαρτᾶται ἀπό αὐτούς γιὰ νὰ ἀπομακρύνουν τὸν πόνο καὶ νὰ προσφέ-ρουν τὴν ὑγεία! Αὐτό βέβαια δὲν ἰσχύει γιὰ ὅλους τοὺς ἰατρούς καὶ μόνο γιὰ αὐτούς. Ἱ-σχύει καὶ γιὰ τοὺς ἱερεῖς, γιὰ τοὺς ἐκπαι-δευτικούς, τοὺς διδασκάλους καὶ ὅλους ἐκείνους ποὺ «ἐργάζονται τὸ ἀγαθόν» (Ρωμ. 2,10). Ἐπομένως κάθε ἕνας ἀπό ἑ-μᾶς, ἀνάλογα μὲ τὴν θέση καὶ τὴν μόρ-φωσὴ του καλεῖται, μιμούμενος τούς ἁγί-ους Ἀναργύρους Κοσμᾶ καὶ Δαμιανό, νὰ προσφέρει τὴν ἀγάπη του στὸν ἄνθρωπο, που βασανίζεται καὶ ὑποφέρει ἀπό ποικίλ-λα προβλήματα.
Ἀς ἀποφασίσουμε, λοιπόν, άγαπητοί Χριστιανοί, νὰ ἐμπνεόμαστε καὶ νὰ «ἀντιγράφουμε» στὴν ζωή μας τὶς ἀρετές τῶν ἁγίων μας, εἰδικά δε, τὴν ἀρετή τῆς ἀ-γάπης, ἡ ὁποῖα εἶναι κατὰ τὸν Ἅγιο Κλή-μεντα Ἀλεξανδρείας «ἕνα πράγμα ἐξαίρε-το καὶ συγγενικό μὲ τὸν Θεὸ, ποὺ ἔχει σὰν ἀποστολή, τὴν φιλανθρωπία».
Η.Ι.Χ